Kwa mujibu wa Shirika la Habari la Kimataifa la Ahlul-Bayt (a.s) -ABNA- Katika hali ambayo sera za uchokozi za Israel zimegeuka kuwa hatua za kijeshi, hakuna nchi inayoweza kujiona iko salama tena. Hali hii imekuwa dhahiri zaidi baada ya ndoto ya kile kinachoitwa “ardhi ya ahadi” kubadilika na kuwa sera ya utekelezaji.
Uturuki, ambayo ina moja ya majeshi makubwa na viwanda vya juu vya ulinzi duniani, imeongeza kiwango chake cha tahadhari na utayari hadi juu kabisa, na sasa inapitia upya mikakati yake ya kiusalama ili kukabiliana na vitisho vya upanuzi wa Israel. Mwelekeo huu unatarajiwa kuonekana zaidi siku zijazo.
Kinachovutia ni kwamba asilimia 96 ya wananchi wa Uturuki wanaichukulia Israel kama tishio kubwa na wana hasira dhidi ya sera zake.
Katika siku za hivi karibuni, mvutano kati ya utawala wa Kizayuni na Uturuki umeongezeka. Kwa upande mmoja, mzozo kuhusu mustakabali wa Gaza na upinzani wa Tel Aviv dhidi ya uwepo wa Ankara umeharibu sana uhusiano wa pande hizi mbili. Wachambuzi wanasema hali hii imesababisha Israel kuhamasisha kwa nguvu Ugiriki na Kupro dhidi ya Uturuki.
Kwa upande mwingine, Israel, Ugiriki na Kupro kwa kusaini mpango wa pamoja wa kijeshi wa utekelezaji kwa mwaka 2026, wamechukua hatua mpya ya kuimarisha ushirikiano wa ulinzi na uratibu wa kimkakati katika Mediterania ya Mashariki. Kufuatia ongezeko la mvutano, Uturuki imetangaza rasmi kuwa taasisi zake zote za kiusalama zinaichukulia Israel kama tishio kuu.
Katika muktadha huu, ABNA ilifanya mahojiano na Ali Haidari, mtaalamu wa masuala ya Uturuki:
ABNA: Tafadhali eleza kwanza kuhusu makubaliano ya pande tatu kati ya Kupro, Ugiriki na Israel ambayo yamesababisha wasiwasi mkubwa kwa uongozi wa Uturuki, na ujumbe wa mpango huu wa pamoja kwa Ankara.
Katika eneo la Mediterania ya Mashariki, makubaliano yaliyosainiwa Tel Aviv kati ya Ugiriki, Jamhuri ya Kupro na utawala wa Kizayuni yamelenga kuweka vizuizi vya baharini dhidi ya Uturuki, na hayatatoa fursa kwa Uturuki kupanua uwepo wake wa baharini.
Mediterania ni eneo lenye umuhimu mkubwa kijiografia, kisiasa, kiuchumi na hata katika sekta ya utalii, si tu kwa nchi jirani bali pia kwa nguvu za kimataifa. Aidha, eneo hili lina rasilimali kubwa za nishati kwa nchi zilizo karibu nalo. Kijiografia, Mediterania ni kiungo na njia panda kati ya mabara ya Ulaya, Afrika na Asia ya Magharibi. Nchi itakayodhibiti eneo hili kijeshi na kisiasa inaweza pia kuwa na ushawishi mkubwa juu ya nchi jirani.
Kwa sababu hiyo, nguvu kubwa kama Marekani na Urusi, kwa zaidi ya miongo mitano iliyopita, zimejitahidi kuwa na uwepo wa kudumu katika eneo hili. Urusi, licha ya kuwa umbali wa maelfu ya kilomita, ina kituo cha kijeshi cha majini katika Mediterania.
Uturuki pia inajitahidi sana kupata udhibiti katika eneo hili, kwa sababu kupitia Mediterania inaweza kukaribia Afrika, kuimarisha ushawishi wake barani humo kwa njia ya bahari, kurahisisha mawasiliano yake na Ulaya, na hivyo kuongeza nguvu yake ya kikanda na uwezo wa kujadiliana na nchi nyingine.
Kwa msingi huo, Israel inajaribu kuizuia Uturuki katika muktadha wa ushindani wa kikanda. Tunapotazama ramani, tunaona mchoro wa umbo la hilali ambapo Israel inajaribu kuizingira Uturuki kuanzia kaskazini-magharibi hadi kusini-mashariki: juu kuna Ugiriki na Kupro, katikati maeneo yanayokaliwa kwa mabavu, na kusini-mashariki kuna Syria. Kupitia mpangilio huu, Israel inalenga kuunda ukanda wa vizuizi dhidi ya Uturuki ili kuzuia mawasiliano ya magharibi mwa Uturuki na Afrika pamoja na Ulaya, na pia kuizuia kunufaika na rasilimali kubwa za Mediterania.
Kwa mtazamo wa kimkakati, haijalishi kama Netanyahu atabaki madarakani au mtu mwingine atakuwa waziri mkuu; mpango huu utaendelea kuwa changamoto kwa Uturuki. Aidha, Marekani na nchi za Magharibi pia zinapendelea kuiona Uturuki ikiwa imewekewa mipaka katika Mediterania. Ndiyo maana katika miezi na miaka ijayo, huenda tukaona nchi zaidi zikijiunga na muungano huu wa pande tatu, na kuna uwezekano hata Ufaransa ikaongezwa katika makubaliano haya, na mchakato huu ukaendelea kupanuka.
ABNA: Kwa kuzingatia maendeleo haya na tangazo rasmi la Uturuki kwamba taasisi zake zote za kiusalama zinaichukulia Israel kama tishio kuu, je, kuna uwezekano wa vita au mapigano ya kijeshi kati ya Israel na Ankara katika siku za karibu?.
Kwa sasa, wala Uturuki wala Israel hazina nia ya vita. Kwa kuzingatia hali ya ndani ya kisiasa na kiuchumi ya Uturuki, uongozi wa nchi hiyo hauko tayari kuingia katika mzozo wa kijeshi na Israel, kwa sababu gharama zake zitakuwa kubwa sana.
Hivi sasa, karibu nusu ya mkondo wa kisiasa wa Uturuki—hasa upinzani—unakosoa mtindo wa diplomasia wa Erdogan katika eneo, wakisema hakuna ulazima wa Uturuki kuingia kwenye mgogoro na Israel kwa sababu ya Palestina au Syria, kwani wanaona migogoro hiyo ni mzigo mkubwa wa gharama kwa Uturuki.
Sidhani kuwa katika kipindi cha sasa, Erdogan au chama tawala watachukua hatua ya kijeshi dhidi ya Israel, kwa sababu hatua hiyo inaweza kuathiri mustakabali wa chama chenyewe na hata kukiondoa madarakani.
Kwa upande mwingine, Israel pia, kutokana na migogoro yake na Lebanon, hali ya kutokuwa na utulivu Gaza na Syria, haitafuti kufungua uwanja mpya wa vita. Inaonekana haiwezekani Israel kuingia katika vita vya kijeshi na Uturuki kwa sasa.
Hata hivyo, hali ya sasa na makubaliano yaliyofikiwa ni ya kizuizi kwa Uturuki, na shinikizo la kikanda dhidi ya nchi hii litaendelea kuwepo.
Your Comment