Kwa mujibu wa Shirika la Kimataifa la Habari la AhlulBayt (ABNA), Naibu Waziri wa Mambo ya Nje wa Iran Kazem Gharibabadi Jumatano jioni, akizungumzia mkutano wake wa jana na Naibu Waziri wa Mambo ya Nje wa Masuala ya Siasa Majid Takht-Ravanchi na maafisa wa nchi tatu za Ulaya — Uingereza, Ujerumani na Ufaransa — pamoja na mwakilishi wa Umoja wa Ulaya huko Geneva, alisema: “Tulifanya mazungumzo marefu na pande za Ulaya na mwakilishi wa EU na mazungumzo yalilenga azimio 2231 la Baraza la Usalama, suala ambalo siku hizi Wana-Ulaya wanatoa maoni juu yake.”
Naibu Waziri wa Mambo ya Nje aliongeza: “Mijadala hii ilijadiliwa kwa kina na kwa undani. Tuliwaeleza pande za Ulaya waziwazi kutoka upande wa kisheria kwamba hawana nafasi au msingi wa kisheria wa kuamilisha 'snapback' na tuliwaeleza kikamilifu suala hili.”
Mwanadiplomasia huyu mwandamizi wa Jamhuri ya Kiislamu ya Iran, akizungumzia utendaji wa Wana-Ulaya katika miaka ya nyuma, alibainisha: “Ingawa wana maoni tofauti, ukweli ni kwamba Wana-Ulaya hawajatekeleza JCPOA kwa miaka saba. Hata hivyo, kwa dharau kubwa, wanadai kuwa wametimiza ahadi zao. Tuliwaambia, ikiwa kweli mmetekeleza JCPOA, toeni ripoti inayoonyesha ni hatua gani mlizochukua. Viashiria na taarifa zilizopo zinaonyesha kuwa Ulaya haijatekeleza JCPOA tu katika miaka saba iliyopita, bali pia imeweka vikwazo vipya. Mfano wa hivi karibuni wa vikwazo hivi uliwekwa miezi michache iliyopita dhidi ya sekta ya usafirishaji wa meli na anga ya Iran.”
Gharibabadi katika mahojiano na vyombo vya habari vya taifa alisisitiza: “Kutoka upande wa kisheria, nchi hizi hazina haki ya kutumia utaratibu wa 'snapback'.”
Alisema: “Mwezi mmoja uliopita, Wana-Ulaya walitoa wazo la kuongeza muda, lakini tuliwakumbusha kwamba mamlaka ya suala hili iko katika Baraza la Usalama la Umoja wa Mataifa na uamuzi wowote lazima uchukuliwe ndani ya mfumo huo.”
Akizungumzia msimamo wa pamoja wa Urusi na China katika Baraza la Usalama, aliongeza: “Tuliwaeleza wazi pande za Ulaya kwamba ikiwa watataka kutumia njia hii vibaya na kupuuza nia njema na juhudi za kidiplomasia za Iran, Jamhuri ya Kiislamu ya Iran itachukua hatua zinazofaa. Ikiwa watatuma barua, Iran pia itawasilisha maonyo na hatua zake za kulipiza kisasi kwa Baraza la Usalama.”
Gharibabadi pia alionya: “Ikiwa hatua kama hiyo itachukuliwa, ushirikiano wa sasa wa Iran na Shirika la Kimataifa la Nishati ya Atomiki (IAEA) utasimamishwa na hakutakuwa na maana ya kuendelea na mazungumzo. Katika hali hii, Ulaya pia itajiondoa kutoka kwenye uwanja wa mazungumzo na Iran na itabidi iingie kwenye mazungumzo na wanachama wa Baraza la Usalama pekee.”
Wakati huo huo, alisisitiza: “Utayari wa Iran wa kushirikiana na kuendeleza mawasiliano ya kidiplomasia bado upo. Uchaguzi ni wa Ulaya; ama wachague njia ya makabiliano au njia ya ushirikiano. Ikiwa watachagua njia ya matumizi mabaya ya kisheria na kisiasa, Iran itachukua hatua zinazofaa. Tunatumai kuwa msimamo wa Wana-Ulaya utakuwa wa busara na unategemea diplomasia.”
Katika sehemu nyingine ya hotuba yake, Naibu Waziri wa Mambo ya Nje aligusia suala la ukaguzi na kusema: “Madai kuhusu kuanza tena kwa mchakato wa ukaguzi nchini Iran si sahihi. Sheria ya Bunge la Kiislamu juu ya suala hili iko wazi. Kuwepo kwa wakaguzi wachache wa IAEA ni tu kwa vibali vya kisheria na kwa ajili ya kusimamia upakiaji na ubadilishaji wa mafuta katika kituo cha nguvu cha Bushehr, ambacho hufanyika kwa misingi ya makubaliano kati ya Iran na Urusi na kwa lazima ya usimamizi wa IAEA. Ikiwa ukaguzi huu hautafanyika, utendaji wa kituo cha nguvu utaathirika.”
Aliongeza: “Uamuzi mkuu kuhusu ushirikiano na IAEA unafanywa na Baraza Kuu la Usalama wa Taifa na makubaliano yoyote yanayowezekana lazima yapitie njia hii ya kisheria. Mazungumzo na IAEA ya kuweka mipangilio mipya yanaendelea lakini bado hakuna maandishi yoyote yaliyokamilishwa na tu mawazo yamebadilishwa kati ya pande mbili. Misimamo ya kimsingi ya Iran lazima izingatiwe katika makubaliano yoyote.”
Gharibabadi alimalizia kwa kubainisha: “Hadi sasa, hakuna mchakato mpya wa ukaguzi ulioanza na tu kisa maalum cha kituo cha nguvu cha Bushehr kimefanywa kwa mujibu wa sheria. Ikiwa Wana-Ulaya watachukua hatua ya kisiasa, mazungumzo haya ya sasa na IAEA pia yataathirika.”
Your Comment