Kwa mujibu wa Shirika la Habari la Kimataifa la Ahlul-Bayt (a.s) -ABNA- Plasma baridi, au plasma isiyo ya joto (non-thermal plasma), ni aina ya plasma ambayo haipo katika uwiano wa joto (thermodynamic equilibrium). Katika hali hii, joto la elektroni huwa kubwa sana kuliko joto la chembe nzito kama ioni na nyutroni. Plasma hii huzalishwa kwa kutumia nishati ya umeme, na ina uwezo wa kupita katika uga wa sumaku.
Mfano wa kawaida wa plasma isiyo ya joto ni gesi ya mvuke wa zebaki (mercury vapor) inayopatikana ndani ya taa za florescent. Katika hali hii, joto la elektroni linaweza kufikia kelvin 20,000 (takribani nyuzi 19,700 za selsiasi), ilhali gesi nyingine, ikiwemo ioni na atomi zisizo na chaji, hubaki karibu na joto la kawaida la mazingira. Ndiyo maana, hata taa inapokuwa imewashwa, mtu anaweza kuigusa kwa mkono bila kuungua.
Sifa kuu za plasma baridi
1. Joto la chini la chembe nzito:
Katika plasma baridi, atomi na ioni nzito hubaki karibu na joto la mazingira na hazizalishi joto kali.
2. Joto kubwa la elektroni:
Elektroni huwa na nishati kubwa sana, na joto lake linaweza kufikia makumi ya maelfu ya kelvin, lakini nishati hiyo haihamishwi kwa kiwango kikubwa kwenda kwa chembe nzito.
3. Kutokuwa katika uwiano wa joto:
Plasma baridi haipo katika uwiano wa joto, maana yake nishati haijasambazwa kwa usawa kati ya elektroni na chembe nyingine.
4. Usalama katika mguso wa moja kwa moja:
Kwa sababu joto la chembe nzito ni la chini, plasma baridi kwa kawaida si hatari kwa ngozi ya binadamu au vifaa nyeti, na inawezekana kugusana nayo moja kwa moja.
Matumizi ya plasma baridi
- Tiba na uua vijidudu: Hutumika kuua bakteria, virusi na fangasi bila kuharibu tishu hai.
- Kuponya vidonda: Husaidia katika tiba ya vidonda sugu.
- Usafishaji (sterilization): Hutumika kusafisha vifaa vya upasuaji bila kutumia joto kali.
- Viwanda na uhandisi: Hutumika katika kuboresha uso wa vifaa, uchapishaji na uwekaji mipako (coating).
Uhusiano na Aya ya Qur’ani Tukufu
Plasma baridi ina uwezo wa kutokuchoma, na hata katika hali fulani kugandisha badala ya kuunguza. Dhana hii, ambayo imegunduliwa katika karne za hivi karibuni, imeashiriwa katika Qur’ani Tukufu miaka zaidi ya 1400 iliyopita.
📖 Aya ya 69 ya Surat Al-Anbiyaa (21:69):
﴿قُلْنَا يَا نَارُ كُونِي بَرْدًا وَسَلَامًا عَلَىٰ إِبْرَاهِيمَ﴾
Tukasema: “Ewe moto! Kuwa baridi na salama juu ya Ibrahim.”
Katika Aya hii, moto unaelezewa kuwa baridi na salama kwa wakati mmoja. Leo, kwa kugunduliwa kwa plasma baridi, sifa hii imeweza kufafanuliwa kielimu, jambo linaloonyesha uwiano wa kina kati ya elimu ya kisasa na mafundisho ya Qur’ani Tukufu.
Tanbihi:
Wikipedia – Plasma isiyo ya joto (Non-thermal plasma), 2021
Qur’ani Tukufu – Surat Al-Anbiyaa, Aya ya 69.
Your Comment