Shirika la Habari la Kimataifa la Ahlul-Bayt (as) -ABNA- Rais wa Ukraine Volodymyr Zelenskyy ametangaza kwa mara nyingine msimamo wake mkali wa kupinga mapendekezo yoyote yanayoitaka Ukraine kuachia sehemu ya ardhi yake kwa Urusi kama sharti la kufikia suluhu ya vita vinavyoingia mwaka wa nne. Hatua hiyo imekuja baada ya taarifa kwamba Marekani, chini ya shinikizo la Rais Donald Trump, imewasilisha pendekezo kwa Kyiv linaloelekea kuridhia mabadiliko ya mipaka, hatua ambayo Zelenskyy na washirika wake wa Ulaya wanaiona kuwa hatari, isiyo ya haki, na inayokinzana na sheria za kimataifa.
Muktadha wa pendekezo la ardhi
1-Serikali ya Donald Trump imewasilisha mpango — mara nyingi unaelezwa kama mpango wa amani — ambao unaweza kuweka masharti ya mabadiliko ya mipaka. Mpango huu unahusisha wazo la “territorial concessions” (kuachia baadhi ya maeneo ya Ukraine) — ikiwemo maeneo ambayo kwa sasa yamekuwa chini ya udhibiti wa Urusi.
2-Mpango huo una vipengele vingine kama vikwazo kwa uwezo wa kijeshi wa Ukraine na masharti kuhusu uhusiano wa Ukraine na jumuiya ya ulinzi ya magharibi (NATO).
Hivyo mapendekezo hayo yamesababisha mkutano mkali wa kisiasa — sio tu ndani ya Kyiv, bali kati ya Ukraine, Marekani na washirika wa Ulaya.
Msimamo wa Zelenskyy na Ukraine
1-Zelenskyy ameweka wazi kwamba nchi yake haitakubali kuachia ardhi yoyote kwa Urusi — haoni pendekezo lolote la “kuzielezea” maeneo uliopewa na nguvu. “Hatuwezi kuachia mambo yoyote,” amesema, akiongeza kwamba sheria ya Ukraine — na katiba — haina ridhaa ya kuichukua ardhi yake.
2-Aidha, Zelenskyy na serikali yake wanasema kwamba mapendekezo yanayoelezea mabadiliko ya mipaka yana “kinyume cha haki za kimataifa,” haki ya kujitawala kwa taifa, na pia ni “kosa la kimaadili.”
3-Kwa upande wa jamii ya Ukraine, wazo la kuachia ardhi linaonekana kama “sawa na kukata tamaa/kumpa mnyakuzi ardhi yake” — ambayo inaweza kusababisha mgogoro wa kisiasa ndani ya nchi.
Kwa kifupi, msimamo wa Kyiv ni wazi: ardhi ya Ukraine haiwezi kuwa sehemu ya mgogoro wa mazungumzo ya amani kama itamaanisha kurekebisha mipaka kwa manufaa ya Urusi.
Nafasi ya washirika wa Ulaya na vikwazo vya kisheria
1-Wawakilishi wa mataifa kadhaa ya Ulaya — pamoja na viongozi wa juu — wameelezea mkono wao kwa Ukraine, wakisisitiza kwamba mipango yoyote ya amani lazima iheshimu msimamo wa Ukraine juu ya mipaka na haki zake.
2-Pia pendekezo la Marekani limekabiliana na upinzani mkubwa — si tu kutoka Kyiv bali pia mashirika ya kiraia na jamii ya kimataifa — kwa sababu wanasema kwamba kukubali baadhi ya masharti kunamaanisha kuhalalisha udikteta wa silaha: kwamba mtu anayetaka anaweza kuvamia nchi nyingine na kulazimisha “urejeshaji wa udhibiti” kwa kutumia nguvu.
Nini kinachowezekana - hatari na matokeo
1-Kama Ukraine ikikubali kuachia ardhi — hata kama eneo limekaliwa kwa nguvu — inaweza kuashiria kwamba uvamizi wa kijeshi unalipwa au unatiliwa haki, na hivyo kupunguza haki za taifa la kujiamulia — jambo ambalo Ukraine na washirika wake wengi wanaupinga kwa nguvu.
2-Ingeweza pia kuwa mfano hatari kwa mizozo mingine duniani: ikawa kama “suluhu kwa nguvu,” ikihimiza nchi zijaribu kushinda vita ili baadaye ziipate ardhi.
3-Kwa upande wa Ukraine, msimamo wa Zelenskyy una maana kwamba vita vinaweza kuwa dumu — mpaka kwamba ardhi yote yenye mgogoro itarudishwa au hali ya vita itabadilike kabisa — hivyo hatari, lakini inadhihirisha nia ya kudadisi haki na usawa kuliko suluhu ya ghafla inayoweza kuwa na masharti ya udhalilishaji.
Mahojiano, Sera na Njia ya Maendeleo
1-Ukraine tayari imeunda mpango wake wa amani na rekonstruksheni, na inawasilisha maoni yake mbele ya Marekani na washirika wa Ulaya — ikitaka dhamana za usalama na msaada wa kweli, bila kuacha ardhi.
2-Wataalamu wa kisheria na maadili wa kimataifa wanasisitiza kwamba mchakato wa amani usiwe na “mapendekezo ya udikteta” — badala yake ustake usawa, haki, na mshikamano wa kimataifa — maana kwamba mapendekezo ya “kuachia ardhi” hayapaswi kuonekana kama suluhu ya kudumu.
Your Comment